28 november 2017

Johannes de Jong (1853-1922), een dronken neef

De rechtbank te 's-Hertogenbosch veroordeelde Johannes de Jong uit Capelle (NB) op 16-11-1800 tot 8 dagen eenzame opsluiting wegens het moedwillig toebrengen van slagen en kwetsuren. Dit was zijn eerste veroordeling. Op 25-4-1881 om half 1 werd Johannes in de gevangenis te 's-Hertogenbosch opgesloten en op 3 mei werd hij weer vrij gelaten. In de gevangenis was zijn gedrag goed. Op 10-1-1882 werd arbeider Johannes de Jong op beval van de Brigade Commandant te Oosterhout opgesloten op verdenking van het toebrengen van een verwonding.

1903
1907
Johannes was geboren op 11-6-1853 in Capelle als dertiende kind van Gerrit de Jong (1809-1890) en Neeltje Simons (1817-1838). Zijn grootvader van vader's zijde was Adriaan Adriaansz. de Jong (1776-1844), dus hij was een neef van mijn opa Adriaan de Jong (1840-1899). 
Terwijl Johannes opgroeide werkte zijn vader, Gerrit de Jong, als veldwachter. Hij kreeg dus wel het goede voorbeeld.

Op 18-4-1889 in Capelle trouwde Johannes de Jong met Johanna van Nieuwenhuijzen. Zij was geboren op 24-12-1864 in Loon op Zand en werd pas 10 jaar later op 24-9-1874 gewettigd bij het huwelijk van haar moeder Arnolda van Beek (1842-1913) met Pieter Nieuwenhuijzen. In de periode 1889-1900 kregen Johannes en Johanna 10 kinderen, waarvan er 3 al als baby zijn overleden. 

In de periode 1903-1907 werd Johannes de Jong met enige regelmaat opgepakt en veroordeeld voor dronkenschap. Bij zijn veroordelingen wordt Johannes de Jong omschreven als een koopman met een gezonde kleur, gewone neus en mond, ronde kin en grijze ogen. Zijn haar en wenkbrauwen waren blond en hij was ongeveer 1,69 m. lang. Bij zijn laatste veroordeling in september 1907 werd de ten laste legging wat uitgebreider beschreven als in staat van dronkenschap enige handeling verrichten waarbij tot voorkoming van gevaar voor leven of gezondheid van derden bijzondere omzichtigheid of voorzorgen worden vereist, gepleegd bij herhaling.

Vergrijp
Uitspraak
Dagen
Opgesloten
Vrijgelaten
Dronkenschap
10-7-1903
3
19-9-1903
22-9-1903
Dronkenschap
15-1-1904
3
15-1-1904
18-1-1904
Dronkenschap
27-1-1905
7
27-2-1905
6-3-1905
Dronkenschap
27-4-1905
5
19-8-1905
24-8-1905
Dronkenschap
26-4-1907
3 + ƒ10
7-9-1907
10-9-1907
Dronkenschap
13-9-1907
5
30-11-1907
5-12-1907

Daarna lijkt Johannes de Jong zijn leven weer te hebben gebeterd. Hij is overleden op 31-1-1922 in Capelle. Zijn zonen Gerrit, Johannes, Johan en Antonie zijn allen getrouwd. Bij het huwelijk van dochter Neeltje in 1924 was haar moeder, Johannes' weduwe, Johanna van Nieuwenhuizen, getuige. Johanna van Nieuwenhuizen is overleden op 4-12-1930 in Sprang-Capelle.

22 november 2017

Annigje Kruidhof (1808-89) en 3 generaties buitenechtelijke kinderen

Annigje Kruidhof was 18 jaar oud, ongehuwd en woonachtig in Charlois bij Rotterdam, toen zij op 25-11-1825 rond 5 uur 's avonds in Charlois beviel van een dochter Pleuntje, vernoemd naar haar moeder. De aangifte van het kind werd gedaan door de vroedmeester. Annigje was zelf op 2-2-1808 in Charlois geboren en aldaar 5 dagen later gedoopt. Zij was een dochter van Korstiaan Kruidhof (1768-1826) en Pleuntje Timmers (1770-1834). 

Twee jaar na de geboorte van haar buitenechtelijke dochter is Annigje op 23-7-1827 in Pernis getrouwd met Leendert Konijnenburg (1805-1859) uit Poortugaal. Met hem kreeg Annigje nog 11 kinderen, waarvan alleen Susanna (1831-1906), Jacobus, Christiana (1841-1922) en Klaasje Konijnenburg de volwassen leeftijd bereikten. Ook Annigje's buitenechtelijke dochter Pleuntje Kruithof (1825-1871) bereikte de volwassen leeftijd. 

Charlois

19 november 2017

De familie van zeeheld Jan de Liefde (†1673)

Johan of Jan Evertsen de Liefde (±1619-1673) was vice-admiraal van Holland en West-Friesland. Bij behoorde tot een geslacht van zeevaarders; de kapteins Sier de Liefde (±1615-1652) en Cornelis de Liefde (±1617-1673) zijn zijn oudere broers, zijn zoon is kapitein Pieter de Liefde (±1650-±1681), zijn vader Evert Henrickxsz de Liefde was equipagiemeester van 't collegie ter Admiraliteit en zijn oom Arent Henricxsz de Liefde was schipper van het schip "De Liefde".

Zeelheld Jan de Liefde  (†1673)
In juni 1644 werd Jan de Liefde benoemd tot kapitein bij de Admiraliteit van de Maze. Dat jaar vocht hij op de Middellandse Zee tegen Barbarijnse zeerovers uit Algiers en daarbij nam hij een kaperschip in. Kort daarna lukte hem dat ook tegen Duinkerker zeerovers. Met het schip "Dordrecht" deed Jan de Liefde in 1658 mee aan de Slag in de Sont.
Op 29-1-1665 werd Jan de Liefde aangesteld als waarnemend schout-bij-nacht, waarna op 15 juni de vaste aanstelling in die functie volgde. Tijdens de Engelse Oorlogen vocht Jan op het schip "Klein Hollandia" als tweede in bevel in het tweede eskader in de Slag bij Lowestoft.
Op 24-2-1666 werd Jan de Liefde bevordert tot waarnemend vice-admiraar van Holland en West-Friesland, waarna hij op 5 september tot vice-admiraal werd benoemd. Tijdens de Tocht naar Chatham veroverde Jan de Liefde het Engelse vlaggenschip "HMS Royal Charles" en kreeg daarvoor een gouden ereketting met medaille.
Tijdens de Derde Engels-Nederlandse Oorlog nam hij deel aan alle 4 de grote zeeslagen. Tijdens de Eerste Slag bij het Schooneveld raakte hij door een spliter aan zijn voorhoofd gewond. Uinteindelijk sneuvelde Jan de Liefde in de Slag bij Kijkduin op 21-8-1673. Zijn broer Kees raakte in hetzelfde gevecht zwaar gewond. Zijn zoon Pieter de Liefde was in die slag vlaggenkapitein van het schip "De Zeven Provinciën".

16 november 2017

Nicolaas van Diemen (1842-1909) uit Kudelstaart

Voor de arrondissementsrechtbank van Amsterdam betreffende de "Correctionele Policie" werd een groep van 11 mannen gedagvaard vanwege een proces-verbaal opgemaakt op 18-11-1863. Onder hen bevond zich Nicolaas van Diemen, oud 21 jaar, werkman, geboren en wonende te Kudelstaart bij Aalsmeer. Zij werden beschuldigd van het toebrengen van slagen. Het ten laste gelegde kon niet voor alle aangeklaagden overtuigend worden bewezen en dus kwam Nicolaas vrij.

Nicolaas van Diemen werd geboren op 1-3-1842 in Aalsmeer als zoon van Pieter van Diemen en Marijtje de Boer, die op 23-5-1833 in Alkemade waren getrouwd. Pieter van Diemen werd gedoopt op 18-1-1808 in Alkemade als zoon van Arie van Diemen en Adriana van Zijl. Pieter van Diemen is overleden op 13-8-1846 in Kudelstaart, 38 jaar oud; Nicolaas verloor dus op 4-jarige leeftijd zijn vader. 


Nicolaas van Diemen trouwde op 13-5-1869 in Aalsmeer met Martina van der Hoorn uit Ter Aar nabij Nieuwkoop. Zij werd geboren op 14-6-1843 in Ter Aar als een dochter van Cornelis van der Hoorn en Catharina Kints. 

Nicolaas van Diemen en zijn vrouw Martina kregen de volgende kinderen:
  • Pieter is geb. op 16-10-1871 in Aalsmeer en trouwde aldaar op 2-6-1898 met Cornelia Bon uit Uithoorn. Pieter is als weduwnaar overleden op 3-1-1953 in Mijdrecht. 
  • Catharina is geb. op 16-9-1872 in Aalsmeer. Zij trouwde (1) op 16-6-1898 in Aalsmeer met metselaar Martinus Meijer uit Alkemade. Zij trouwde (2) op 11-7-1901 in Aalsmeer met arbeider Steven Winters uit Aalsmeer. Catharina is overleden op 2-7-1934 in Uithoorn. 
  • Cornelis is geb. op 10-2-1874 in Aalsmeer en ald. overl. op 12-6-1877.
  • Maria is geb. op 30-7-1875 in Aalsmeer en overl. op 27-1-1876 in Kudelstaart.
  • Maria is geb. op 25-11-1876 in Aalsmeer. Zij trouwde op 16-5-1906 in de Haarlemmermeer met arbeider Cornelis Johannes Breed. Maria is overl. in de Haarlemmermeer op op 27-8-1950.
  • Cornelis is geb. op 3-11-1877 in Aalsmeer als één van een tweeling en overl. op 23-1-1878 in Kudelstaart.
  • Theodorus Johannes is geb. 3-11-1877 in Aalsmeer als één van een tweeling en ald. overl. op 14-11-1877.
  • Agnes is geb. 6-3-1880 in Aalsmeer en overl. in Naarden op 13-3-1949 als weduwe van Jacobus Pauw.
  • Adriana is geb. 16-2-1882 in Aalsmeer, waar zij op 18-5-1916 trouwde met scheepstimmerman Johannes de Kuijper uit Uithoorn. Adriana is overl. op 27-5-1953 in Haarlem. 
  • Cornelia is geb. op 27-5-1885 in Aalsmeer, waar zij op 14-8-1913 trouwde met tuinder Willem Springintveld. Cornelia is overleden op 15-3-1916 in Aalsmeer, slechts 30 jaar oud. Willem Springintveld is geboren op 12-10-1879 in Aalsmeer als zoon van Paulus Springintveld en Hendrika Arens en overleden in Aalsmeer op 9-6-1949.
  • een op 9-1-1887 levenloos geboren zoon.
Nicolaas van Diemen is overleden op 19-11-1909 in Aalsmeer, 67 jaar oud. Zijn weduwe is overleden op 13-2-1931 in Uithoorn. 

Bronnen: WieWasWie.nlNoord-HollandsArchief.nl, Families of South-Holland CD.

10 november 2017

Jielis Hendrik Vervoorn (1849-1913) keerde terug uit Argentinië

SS Leerdam I
Jielis Hendrik Vervoorn (40), zijn vrouw Clasina Mulder (35) en hun kinderen Margaretha (10), Hendrik (8), Anneke (6), Arie (4) en Jacobus (1) vertrokken in 1889 met het stoomschip “Leerdam” naar Argentinië. Dit schip was een 2.796 tonner met 2 masten. De maximale snelheid was 16 knopen. De familie Vervoorn arriveerde op 8-10-1889 in Argentinië.

Rond die tijd heerste er een grote, wereldwijde economische crisis. Argentinië inmiddels was nagenoeg bankroet. Er was nauwelijks werk voor Nederlanders, want de voorkeur werd gegeven aan mensen die Portugees, Spaans of Italiaans spraken. De familie Vervoorn was weer teruggekeerd naar Nederland, toen op 30-8-1892 in Rotterdam hun jongste dochter Jacoba werd geboren. 
Rotterdamsch Nieuwsblad, 22-8-190

Jielis Hendrik Vervoorn is geboren op 3-9-1849 in Brakel als zoon van schipper Hendrik Huibert Vervoorn (1819-1870) en diens eerste vrouw, Anneke van der Balen (1816-1854). Jielis is overleden op 15-09-1913 in Rotterdam, 63 jaar oud. Jielis trouwde, 26 jaar oud, in augustus 1876 in Rotterdam met Clasina Mulder, 21 jaar oud. Clasina is geboren in Amsterdam als dochter van Arke Luitjes Mulder en Margaretha Friema, die ook kinderen kregen in Idaarderadeel (Fr) en in Rotterdam. Clasina is overleden op 4-12-1915 in Rotterdam, 61 jaar oud.

8 november 2017

Het vinden van een achternaam kan een grote doorbraak zijn...

Onder mijn voorouders heb ik een Annetgen Ariens die is geboren rond 1640 in Ridderkerk. Omdat dat een veel voorkomende naam is, had ik weinig hoop ooit voorouders van haar te vinden, ook al had ze o.a. dochters met opvallende namen als Roockien en Ingetje. 

Toen kwam ik een acte tegen, opgemaakt op 19 maart 1732 in Rijsoord:
Annetie Ariense Kalis, weduwe van Aert Bastiaanse van den Kaa, wonende te Carnisse. Zij legateert 1/3 deel inzake de roerende goederen aan:
 - Haar dochter Annitie Aartse van der Kaa, getrouwd met Jafet Hendriksz in 't Velt.
 - De 4 kinderen van Rokie Aartse van der Kaa, met name Neeltie en Adriaantie, verwekt door Arij Pietersz Boender, en Annigie en Adriana, verwekt door Leendert de Lange.
 - Ingetie Aartse van der Kaa, getrouwd met Jacobus Leeuwenburg.
Ridderkerk
De onroerende goederen worden in drieën verdeeld.

Annetgen heeft dus de familienaam Kalis !!

Ook vond ik nog een oudere acte, opgemaakt op 23-12-1686 in Ridderkerk:
 - IJda Ariens Kalis, weduwe van Gerrit Pleune de Hen, 
 - Arien Ariensz Kalis hoog heemraad alhier, 
 - Aert van der Kade, getrouwd met Annitie Ariens Kalis, wonende in Barendrecht, 
 - Gerrit Pietersz Lijster, getrouwd met Trijntie Ariens Kalis, 
 - Gerrit Jansz Staes, getrouwd met Lijntie Arijens Kalis, 
 - Huijgh Woutersz van der Wael, getrouwd met Roockie Aerts Kalis en 
 - Willem Leendersz Mijnliefste, getrouwd met Jannitie Aerts Kalis, wonende te Ridderkerk voornoemd;
Zij zijn allen erfgenamen van Ariaentie Ariens Kalis. Blaes Gosensz Bom, weduwnaar van de voornoemde Ariaentie Ariens Kalis, en haar broers en zuster verklaren de nalatenschap met elkaar in goede harmonie te hebben verdeeld.

Vervolgens bleek Annetgen's dochter Roockien vernoemd te zijn naar haar grootmoeder Roockgen Arijens Cranendonck en over die familienaam hebben Sigmond en Slijkerman een dik boek geschreven, dus daarmee was ik meteen weer een aantal generaties verder terug!

Bron: StadsArchief.Rotterdam.nl.

6 november 2017

Klaas Schuijt Geutjeszoon nam deel aan de Russische veldtocht

Hillegonda Christina Rondhout, huisvrouw van en bijgestaan door Nicolaas Dogger, kleermaker, beiden wonend te Alkmaar, verschenen in 1847 voor de arrondissementsrechtbank in Hoorn.

Nederlandsche Staatscourant, 30-10-1847

Hillegonda was eerder gehuwd geweest met de in 1822 overleden Johannes Thomas Bruinier, die een halfbroer was van Klaas Schuijt Geutjeszoon. Klaas had laatst in Enkhuizen gewoond en zich in 1810 in Amsterdam opgehouden. In 1811 was hij in de Krijgsdienst getreden en met het Franse Leger van Napoleon naar Rusland vertrokken. Sindsdien is hij nooit meer in Enkhuizen of Amsterdam gezien. Daarom is het vermoeden ontstaan dat hij is overleden tijdens de Russische veldtocht. Tijdens de Napoleon's terugtocht uit Rusland zijn de meeste soldaten door ontberingen, kou en honger omgekomen. Van velen is nooit meer iets vernomen. Dat geldt ook voor Klaas Schuijt Geutjeszoon.

1 november 2017

Matroos Willem Sgravendeel (1737-66) uit Groote Lindt

Willem Sgravendeel werd gedoopt op 14-7-1737 in de Groote Lindt (ZH) als zoon van Govert Willemse Sgravendeel en Christina (Steijntie Teunis) de Vette, die waren getrouwd op 23-12-1736 in Heeroudelandsambacht. Steijntje was op 18-11-1711 in Heeroudelandsambacht gedoopt als dochter van Teunis Abrams de Vette en Maijke Ariens de Kievit. Willem's vader was op 7-10-1708 in Mijnsheerenland gedoopt als zoon van Willem Govertse Sgravendeel en diens eerste vrouw, Grietje Jacobs de Raadt.

Willem Sgravendeel voer op 8-8-1766 als matroos uit op het schip "Vrouwe Elisabeth Dorothea" voor de kamer van Amsterdam. Het schip was een 600 tonner met een lengte van 125 voet met 110 zeemannen en 41 soldaten aan boord. Het stond onder leiding van kaptein Willem Groeve.
Vanwegen verkeerde wind keerde het schip 2 maal terug naar Texel, eerst van 12 tot 15 oktober en vervolgens was het op de 31e weer terug. Eindelijk vertrok het definitief op 15-11-1765. Het deed de kaap aan van 4 tot 30 maart 1766 en kwam aan in Batavia op 24 juni. Willem is in Azië overleden op 8-8-1766. 

Een jaar later, op 27-11-1767, is het schip "Vrouwe Elisabeth Dorothea" bij Noord-Holland vergaan. In dat jaar werd ook een onderzoek ingesteld naar de gang van zaken in de hospitalen in Batavia naar aanleiding van extreem hoge hospitaalsterfte. Op 14-10-1767 werd gesteld "niet zonder reden [te] moeten twijfelen of voor de zieken die in dat [Bataviase] hospitaal komen, wel werd gedragen de nodige zorg [en] vooral of deselve wel werden voorzien van goede en deugdzame spijs en verdere benodigdheden". Ook was er te weinig kennis over tropische zieketen. Verder was de situatie zo dat de binnenregenten van de Bataviaanse hospitalen een vergoeding per patiënt kregen, waarvan hooguit tweederde aan voedsel werd uitgegeven; de rest verdween in eigen zak. 

Batavia

Bronnen: DordtenaZoeker.nlV.O.C. opvarenden bij het nationaal archiefhuygens.knaw, VOCsite.nl, P.H. van der Brug: Malaria en Malaise (De VOC in Batavia in de achttiende eeuw), De Bataafsche Leeuw, 1994..