De grote brand van Loon van 31-5-1737

Op 31 mei 1737 brak een grote brand uit in Loon op Zand. Het was erg droog weer en de krachtige wind stookte het vuur op. In minder dan een uur waren van de hele Noord- en Zuidzijde van de kerkstraat alleen nog nasmeulende puinhopen over. Het was "sulck eene groote erbarmenis, ellende en droefheydt om aen te sien". 

Drossaart en schepenen veronderstelden dat, omdat “zedert eenige jaeren herwaerts seer veel vagebonden en lantloopers cirmineelijck gestraft en met de doodt geexecuteerd sijn, der selven complicen tot een wraak wel mogten ondernomen hebben, soo als bevoorens daar wel dreijgementen sijn geschiet”. 

Blussen met emmers water

Bronnen: De Brabantse Leeuw, 1985 & Website Brandweer Borger-Odoorn.

Jacob Smits raakte dronken te water in Schoonhoven op 28-5-1687

Op 29-5-1687 in Schoonhoven werd een schouw gedaan van het lichaam van Jacob Smits. Jacob was de avond ervoor flink beschonken. Onderweg was hij in de Nieuwe Singel gevallen. Bij de schouw wordt geconcludeerd dat hij was verdronken.

 



Jan Willems Soos trouwde 3 maal in Rotterdam

Johannes (Jan Willems) Soos is een zoon van Willem Jansz Soos en Aaltje Joosten Verhekel. Hij is gedoopt op 13-6-1700 in Rotterdam met Claes Willemse Port als getuige. Jan's moeder, Aaltje, is op 6-12-1705 in Rotterdam hertrouwd met Frans Willemsz. van der Heij, jongeman. Beiden woonden toen bij de de Roode Brug. 

Jan Soos woonde in Rotterdam

Jan Willems Soos trouwde 3 maal: 

1) op 21-5-1720 in Rotterdam met Annetje Ariens van der Buijk, nadat zij op 5-5-1720 in Rotterdam in ondertrouw zijn gegaan. Jan Willemsz Soos, jongeman, won. Groenendaal, en Annetje Ariens van der Buijk, jongedochter, won. Lombertstraat. Annetje is gedoopt op 5-5-1693 in Rotterdam als kind van Arij Leenderse Buck en Geertruij Jans inde Langelijnstraet met getuigen Jan Leenderse Buck en Cornelis Leenderse. Annetje is overleden omstreeks 1724, ongeveer 31 jaar oud.

2) op 27-11-1725 in Rotterdam met Pieternelletje Leenderts van Aerde, nadat zij op de 11e in Rotterdam in ondertrouw waren gegaan. Jan Willems Soos, wed. van Rotterdam, won. Haegseveer, en Pieternelletje Leenderts van Aerde, jongedochter van Rotterdam, won. Haegseveer. Pieternelletje Leenderts van Aarde was op 31-7-1731 in Rotterdam getuige bij de doop van Jan, zoon van Jan Gilhuijse sr. en Jannitie Jansz. Kragt, won. in de Zwaanesteeg. Jan Leenders van Aarde, jongeman van Rotterdam, won. Haagsefeer, trouwde op 10-4-1730 in Rotterdam met Pieternelletje Barens, jongedochter van Rotterdam, eveneens won. Haagsefeer. Jan van Aarden en Pieternel Baron, won. in de Kickersteeg, lieten op 24-9-1730 in Rotterdam een zoon Leendert dopen, waarbij Pieternel van Aarden getuige was. Pieternella van Aarden is begraven op 5-12-1740 in Rotterdam. 

3) op 11-4-1741 in Rotterdam met Johanna (Anna Jans) Eijckhout, 31 of 32 jaar oud, nadat zij op 26-3-1741 in Rotterdam in ondertrouw zijn gegaan; Jan Willemse Soos, weduwnaar van Rotterdam, won. Kikkersteeg, met Anna Eijkhout, weduwe van Rotterdam, wonend Aan de Delfse Poort. Anna Jans is een dochter van Jan Jans Eijckhout en Lijsbet Robberts Ros, wonend in de Peperstraet. Anna is gedoopt op 11-8-1709 in Rotterdam met getuige Gieltie Jans van der Hoeve, de vrouw van Claes Janse Eijckhout. Anna Jans was weduwe van Philip Philippesse (Flip Flipse) Monne/Monij (±1708-1739) met wie zij op 12-11-1726 in Rotterdam was getrouwd en enkele kinderen had. Een Anna Eijkhoud in ’t Loosje is op 21-10-1757 in Rotterdam begraven.

Adriana Griekspoor's buitenechtelijke kind Bastiaantje (1795-1827)

Bij het dopen van een buitenechtelijk kind van een moeder met een veel voorkomende voornaam is het vaak moeilijk na te gaan wie nou precies de moeder was. Adriana Griekspoor, weduwe van Aart Nugteren, echter, komt op dezelfde - slecht leesbare - gezinskaart voor als Bastiaantje Griekspoor en o.a. Coenraad Kooimans, Anna Catharina Kooimans en Pieter Eldert Kooimans. De genoemde personen zijn haar buitenechtelijke dochter, schoonzoon en twee van haar kleinkinderen.

Adriana Griekspoor werd op 5-5-1760 geboren in Lage Zwaluwe en op de 11e gedoopt als dochter van mijn voorouders Johannes Griekspoor (1733-1802) en Alijda Janze van Drunen (1731-1787). Getuige bij haar doop was haar grootmoeder van vader's zijde, Adriana Nelemans (1712-1784).
Adriana had een jongere zus Saartje Griekspoor (1765-1845), die in 1791 trouwde met Jacob van Ham, geboren in 's-Gravendeel en wonend in Wieldrecht; van hun dochter Alida stam ik af. De 5-jaar-oudere Adriana was toen nog steeds vrijgezel.

Inschrijving van de doop van Adriana's dochter Bastiaantje in het doopboek van Zwaluwe.

Op 19-9-1795 in Hooge en Lage Zwaluwe beviel de 35-jarige Adriana Griekspoor van een dochter Bastiaantje. Bij de doop op 25 oktober door dominee Rijsoord van Klundert werd als vader Bastiaan Vogel vermeld. Bastiaan Vogel was hoogstwaarschijnlijk geboren op 27-1-1771 en op 3-2-1771 gedoopt in Zwaluwe en in dat geval dus bijna 11 jaar jonger dan de moeder van zijn kind.
Bastiaan Vogel is echter nooit met Adriana Griekspoor getrouwd. Vanaf mei 1800 liet hij samen met Clara Willems van Drimmelen kinderen dopen in Zwaluwe, dus zal hij rond 1798-1799 met Clara zijn getrouwd. Op 19-5-1846 in Zwaluwe is Bastiaan Vogel overleden.

Matroos Cornelis Mugh (1680-1706)

Cornelis Mugh uit Dordrecht vertrok op 9-5-1704 vanaf Goeree met het fluitschip “Huis Overrijp” voor de kamer van Rotterdam onder leiding van schipper Wessel van Neerkassel. “Huis Overrijp” was gebouwd in 1693 voor de Kamer van Hoorn op een werf in Hoorn. Het had een lengte van 130 voet en een laadvermogen van 436 ton. Een fluitschip is schip met een vlakke bodem, een rond achterschip en 3 masten. Zo'n schip had doorgaans slechts enkele stukken geschut, gewoonlijk op het overloopdek. Cornelis was bosschieter, d.w.z. een ervaren matroos die ook belast kan worden met het afvuren van een kanon.

Een Fluitschip

Een reis, waarbij een schip meerdere maanden achtereen op zee bleef,  bracht bijzondere gevaren mee voor de gezondheid van de bemanning. Gedurende de eerste 2 of 3 maanden van de reis liepen nieuwelingen vaak al schuurbuik en tering (tuberculose) op, waardoor ze rond liepen met bleke gezichten, blauwe lippen en gezwollen benen. Ook reumatische klachten kwamen veel voor door de koude en vochtige omgeving.

Het schip "Huis Overrijp" kwam op 12-9-1704 in Kaap de Goede Hoop aan. Cornelis reisde echter niet verder met dit schip, maar verbleef enige tijd op de Kaap. Waarschijnlijk was Cornelis ziek en moest hij eerst weer aansterken. De Kaap had een ziekenhuis, maar het was er doorgaans onhygiënisch en er was een flinke stank.

Kaap De Goede Hoop

Op 13-1-1705 ging Cornelis Mugh op de Kaap aan boord van het schip “Gent” voor de kamer van Enkhuizen. Dit schip was in 1693 gebouwd voor de Kamer van Enkhuizen op de V.O.C.-werf in Enkhuizen. Het had een lengte van 145 voet en een laadvermogen van 816 ton. De bemanning kon uit 200 tot 250 ‘koppen’ bestaan. De schipper op deze reis was Willem Knol. Op 14-5-1705 kwam het schip “Gent” in Batavia (tegenwoordig Jakarta) in Indonesië aan.

Het schip "Gent" is op 12-9-1705 opnieuw vertrokken naar Goa in India. Cornelis Mugh is in Azië overleden op 16-6-1706. Zijn begunstigde was zijn vrouw Pieternella Offermans. Cornelis en Pieternella waren op 9-4-1702 in Dordrecht in ondertrouw gegaan. Op 19-1-1703 aldaar hadden zij een zoon Johannes laten dopen en op 5-11-1705 in Dordrecht liet Pieternella een zoontje met de naam Cornelis dopen. Cornelis Mugh was zelf gedoopt op 27-5-1680 in Dordrecht als jongere zoon van Johan Mugge en Henrica van Herff. Een connectie met mijn voorouders Mugh in Zwijndrecht heb ik (nog) niet kunnen vinden.

Bronnen: Het Nationaal Archief, De VOC Site, A.E. Leuftink: Regionaal Archief Dordrecht, Harde Heelmeesters (Zeelieden en hun dokters in de 18e eeuw), Maritiem Digitaal.

Jan Bastiaans in 't Veld en Maria Stooker in 's-Gravendeel

De ontbrekende doopboeken van 's-Gravendeel zorgen vaak voor genealogische problemen, maar zo af en toe duikt er toch weer een 's-Gravendeler op uit een andere bron en daar gaat deze post over.

Onder mijn voorouders bevindt zich de familie Stooker in 's-Gravendeel. Op s-gravendeel.net staat ook een stamreeks van de familie Stooker. Onder nummer VIII vindt je daar Hermen Davids Stooker, getrouwd met Teuntje Arijs Waalboer. Genoemd wordt daar een dochter Maaike, vernoemd naar Teuntje's moeder, Maaike van Gilst. Tussen de kinderen David, geboren in 1793, en Dirksje, geboren in 1799 zit daar echter een groot hiaat. Bovendien ontbreekt er een dochter, die is vernoemd naar Hermen's moeder, Maria (Marrigje) Stevens Snijder.

's-Gravendeel

Hermen Stooker en Teuntje Waalboer hadden echter wèl een dochter Maria Stooker. Zij kreeg kinderen in 's-Gravendeel samen met Jan Bastiaans in 't Veld vanaf het begin van de burgelijke stand in 1812. Diverse van hun kinderen stierven jong en slechts één dochter had zelf nakomelingen. Dat is waarschijnlijk de reden waarom Maria níet eerder was opgevallen.

De kinderen van Jan in 't Veld en Maria Stooker hadden de namen Bastiaantje, Teuntje, Harmen, Bastiaan en Elizabeth. Hiermee zijn Hermen Stooker en Teuntje Waalboer vernoemd en is Maria dus hun dochter. Voor vernoeming naar de onbekende ouders van Jan komen dan de kinderen Bastiaantje en Bastiaan in aanmerking. Echter, de naam Bastiaantje kwam ook voor bij de familie Stooker, want in het bovengenoemde hiaat tussen 1793 en 1799 werd rond 1798 nog een dochter Bastiaantje geboren, die op 7-8-1834 in 's-Gravendeel is overleden, 36 jaar oud, met in de overlijdensakte een vermelding van haar beide ouders. Daarmee wordt de periode waarin Maria Stooker geboren kan zijn teruggebracht tot de jaren 1794-1797 - of vóór 1788.

De bijlagen bij het huwelijk van hun dochter Bastiaantje op 5-7-1845 in 's-Gravendeel met Jan Tuk, weduwnaar van Lijntje Dirks de Ruiter (1813-1839), leveren aanvullende informatie. Haar vader wordt Jan Bastiaan in 't Veld genoemd. Daar hij in alle geboorte akten van zijn kinderen alleen Jan wordt genoemd, lijkt het aannemelijk dat Bastiaan hier als een patroniem kan worden gezien, een verwijzing naar de naam van zijn vader. Hij had immers ook een zoon met de naam Bastiaan. Ook bleek dat Jan op dat moment gedetineerd was in de strafgevangenis in Woerden, getuige een bijlage van 13-6-1845:

Jan Bastiaan in 't Veld, arbeider, gedomiliceert in 's-Gravendeel, doch thans gedetineerd in de strafgevangenis te Woerden, verklaarde toestemming te verlenen voor het huwelijk van zijne dochter Bastiaantje in 't Veld, van beroep boerenarbeidster en woonachtig te 's-Gravendeel, geboren uit zijn huwelijk met Maria Stoker, arbeidster te 's-Gravendeel, en zulks met Jan Pieterse Tuk, arbeider te 's-Gravendeel, meerderjarige zoon van wijlen Pieter Tuk en Adriaantje van der Plas, inder tijd echtelieden, ten einde hetzelve huwelijk eerlang wettiglijk kunne worden voltrokken.

“Mijn geliefde vader Roos Roos”

In Delpher viel mijn oog op een bericht in de “Nieuwe Rotterdamsche Courant” betreffende een man die - heel apart - Roos Roos heette:

Nieuwe Rotterdamsche Courant, 24-7-1849

Roos Roos werd gedoopt op 26-4-1795 in Ridderkerk als oudste zoon van Johannes Roosze Roos (1764-1819) en Adriana Janse Oudijn (1763-1833). Daarbij werd Roos vernoemd naar zijn grootvader, Roos Jansz. Roos, die in 1761 in Ridderkerk was getrouwd met Bastiaantje Jans Roos. Roos' overgrootvaders in de familie Roos waren Jan Jansz. Roos en Jan Arends Roos. 

Roos Roos is op 29-5-1818 in Ridderkerk getrouwd met Pieternella Kranendonk (1796-1832) en zij werden de ouders van Paulus en Johannes. Paulus stierf jong, maar zijn broer Johannes Roos (1820-1899) trouwde op 16-12-1842 in Ridderkerk met Niesje Kranendonk (1822-1891). Niesje Kranendonk en haar schoonmoeder Pieternella Kranendonk stammen beiden van Arien Pauwelsz. Cranendonck (1646-1708) en zijn vrouw Neeltje Leenderts Mijnlief (1650-1725) uit Ridderkerk. 

Johannes Rz. Roos was weer de vader van een ongehuwd gebleven Roos Roos (1855-1932). Met hem lijkt de mannelijke voornaam Roos binnen deze familie Roos te eindigen.

Bronnen: WieWasWie.nl, Digitale Stamboom Rotterdam, Delpher.nl, Families Of South-Holland CD (de "Klappers"), ir. C. Sigmond en K.J. Slijkerman: De Geslachten Cranendonck in Holland ca. 1400-1700, Rotterdam, 1992.